O Programie
Czyste Powietrze jest programem dotacyjnym skierowanym do właścicieli domów jednorodzinnych lub mieszkań w budynkach maksymalnie dwulokalowych. Jego celem jest wsparcie finansowe w procesie m.in. ocieplania budynków, wymiany okien czy drzwi, ale przede wszystkim zmiany obecnego nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe na to spełniające wszelkie obowiązuje normy. Przykładowo usuwamy stary piec węglowy, a w jego miejsce instalujemy nowy i wydajny kocioł gazowy.
Program Czyste Powietrze realizowany jest już od 2018 roku, jednakże największe zainteresowanie zaczął wzbudzać w pierwszej połowie roku 2023 i niezmiennie do dnia dzisiejszego to zainteresowanie trwa, a obecny rok bije wiele rekordów pod względem ilości złożonych wniosków i przyznawanych dotacji.
Popularność tego programu wynika przede wszystkim z możliwych do uzyskania kwot dofinansowania, które mogą być rzędu nawet 136.200 zł. Pomimo faktu, iż sam program przeszedł w roku bieżącym kilka znaczących zmian, które na pierwszy rzut oka mogłyby spowolnić napływ nowych wniosków, zainteresowanie nim w żaden sposób nie zmalało.
Dla wielu mieszkańców domów czy lokali, wymiana źródła ciepła oraz termomodernizacja budynku, to niezmiennie priorytet, dzięki któremu jesteśmy w stanie podwyższyć komfort oraz wygodę swojego życia.
Dyrektywa EPBD
Zmiany w Programie Czyste Powietrze zachodzą niemal w każdym roku, a ich celem jest dostosowanie programu do obowiązującej sytuacji rynkowej oraz zachodzących zmian prawnych. 24 kwietnia 2024 roku Parlament Europejski uchwalił dyrektywę w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD). W interesującym nas aspekcie, dyrektywa ta może mieć wpływ na kwestie związane z dotowaniem rozwiązań opartych o wykorzystanie gazu ziemnego. Dyrektywa ta, zanim zacznie obowiązywać w naszym kraju, będzie musiała przejść kompletny proces legislacyjny, stąd jej finalny wydźwięk i wpływ na Program Czyste Powietrze, ale i nasze życie, dopiero będzie znany w kolejnych miesiącach.
Nie zmienia to jednak faktu, że już na ten moment jesteśmy w stanie wskazać kilka istotnych punktów oraz uspokoić wszystkich, którzy przez medialne zamieszanie wokół dyrektywy zostali wprowadzeni w błąd.
Wpływ na Program Czyste Powietrze
Program Czyste Powietrze opiera się na kilku fundamentalnych zasadach. Jedna z nich mówi iż obowiązującym nas regulaminem przez cały okres realizacji prac jest ten regulamin, który obowiązywał na moment złożenia wniosku o dofinansowanie. W praktyce oznacza to, iż przykładowo dnia 15 grudnia 2024 roku składamy wniosek o dofinansowanie, a następnie dnia 5 stycznia 2025 zmienia się regulamin programu, ale nas te zmiany absolutnie nie będą dotyczyć. W kontekście Dyrektywy EPBD i najbliższej przyszłości mówi się, iż jej wpływ będzie można odczuć na początku kolejnego roku wraz z możliwym wejściem w życie zaktualizowanego regulaminu programu. Co prawda nagłe usunięcie kotłów gazowych z listy urządzeń dotowanych jest praktycznie wykluczone, tak jeżeli chcemy mieć pewność otrzymania dotacji na instalację samodzielnego kotła zasilanego gazem ziemnym, zaleca się złożenie wniosku jeszcze tym roku. Na realizację montażu takiego urządzenia otrzymamy od Wojewódzkiego Funduszu nawet do 30 miesięcy, co na spokojnie pozwoli nam zaplanować cały proces.
Zmiany w Programie Czyste Powietrze nie dzieją się z dnia na dzień. Potencjalni Wnioskodawcy zostali zapewnieni, iż jeżeli będzie miało dojść do znaczących zmian w programie w kontekście kotłów gazowych, zostanie wprowadzony tzw. okres przejściowy, który będzie wyznaczał datę, kiedy i na jakich warunkach dyrektywa zacznie obowiązywać w programie. Podczas tego okienka, najpewniej zostanie wprowadzona możliwość wnioskowania o nowe spełniające wymagania dyrektywy rozwiązania hybrydowe przy jednoczesnej niezmiennie możliwości wnioskowania o samodzielne urządzenia oparte o gaz ziemny.
Czym są wspomniane rozwiązania hybrydowe? Systemem hybrydowym jest wspólna instalacja opierająca się o kocioł gazowy i np. kolektory słoneczne lub pompę ciepła – w ten sposób kocioł będzie wykorzystany do podgrzewania wody lub wspierania działania pompy w momencie szczytowego zapotrzebowania na ciepło. Opisane rozwiązanie nie występuje na ten moment w Programie Czyste Powietrze, ale możemy być pewni że w sytuacji kiedy Narodowy Fundusz postanowi zastosować się do treści Dyrektywy EPBD, system hybrydowy pojawi się na liście dotowanych rozwiązań. Zanim jednak to nastąpi, Komisja Europejska będzie musiała wprowadzić spójne definicje dla pojęć kotła na paliwo kopalne oraz hybrydowego systemu grzewczego.
Jak widzimy, mimo uchwalenia treści samej dyrektywy, jej nagły wpływ na Program Czyste Powietrze jest żaden, zaś w kontekście kolejnych kilku lub nawet kilkunastu miesięcy zmiany w regulaminie będą zachodzić płynnie i mieć na względzie jak najkorzystniejszy ich przebieg dla potencjalnych Wnioskodawców.
Czy dyrektywy należy się obawiać?
W naszej ocenie nie ma ku temu podstaw.
Dyrektywa wyznacza nowy kierunek w celu jeszcze lepszej ochrony naszego wspólnego środowiska, zaś nie narzuca nam żadnych nagłych zmian, a już na pewno nie zmusza nikogo do natychmiastowego demontażu kotła gazowego. Niepotrzebne zamieszanie medialne wokół tej dyrektywy oraz wstrzymaniu dotacji czy możliwości korzystania z gazu ziemnego, było spowodowane stosowaniem uproszczeń i chęcią wystraszenie konsumentów i przekonania ich do zakupu alternatywnych źródeł grzewczych. W kontrze to tego Polska Organizacja Gazu Płynnego wystąpiła do Prezesa UOKiK z zawiadomieniem o stosowaniu niedozwolonych praktyk. Kotły oparte o gaz ziemny nadal podlegają dotacji, niezmiennie są one doskonałym wyborem dla budynków nowych czy w trakcie pełnej termomodernizacji, a przede wszystkim jeszcze przez bardzo wiele lat będzie można z nich swobodnie i bezproblemowo korzystać.
Więcej o samej dyrektywnie w kontekście gazu, znajdą Państwo w artykule 7 mitów na temat zakazu gazu ziemnego